Δεν ήταν μπιχλιμπίδι το exit poll. Τα αποτελέσματα τότε αργούσαν πολύ να εκδοθούν, ο τηλεοπτικός ρυθμός και η απαίτηση ταχύτητας είχαν αρχίσει να μπαίνουν στην καθημερινότητα. Παράλληλα, το φαξ είχε ήδη κυριαρχήσει, τα κινητά είχαν δειλά ξεπροβάλλει, οι φορητοί υπολογιστές ήταν το καλύτερο και πανάκριβο, δώρο. Το εδώ και τώρα ήταν παντού, σημεία και σύμβολα κοινωνικής επιτάχυνσης πλήθαιναν. Κατά συνέπεια θέλαμε exit polls, κανείς δεν περίμενε, η ψευδαίσθηση του θέλω πλημμύριζε.

Το exit poll στοίχιζε πολλά αλλά πρόσφερε πραγματικές υπηρεσίες. Επιστημονικές και τηλεοπτικές. Για πρώτη φορά, ήταν δυνατό να αναλυθούν εκλογικές συμπεριφορές, πότε αποφάσισαν το τι θα ψηφίσουν, δημογραφικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά της ψήφου.

Από την άλλη ήταν πολύτιμο περιεχόμενο για τηλεοπτικές βραδιές, τραπέζια και άλλα δημοκρατικά πάθη που ανέδειξαν δημοσιογράφους και απαξίωσαν πολιτικούς.

Ήξερες τον νικητή. Όχι στις 4 τα ξημερώματα, αλλά στο κλείσιμο της κάλπης.

Στα είκοσι και πλέον χρόνια που μέχρι σήμερα μεσολάβησαν, έγινε χρήση και τηλεοπτική κατάχρηση των exit polls, αλλά η χρησιμότητα ενημέρωσης παρέμενε.

Τα αποτελέσματα αργούσαν πάντα να βγουν και επιπλέον τα ειδικά λογισμικά αλλά και η τεχνογνωσία των εταιρειών (συνήθως Delta Singular) που αναλάμβαναν την μηχανογραφική συλλογή εκλογικών στοιχείων δεν επέτρεπε την έγκαιρη εκτίμηση αποτελεσμάτων.

Δεν θα κουράσω καθόλου με καμιά στατιστική ή τεχνική κουβέντα για τα exit polls. Όμως ένα είναι σαφές, πως η μεθοδολογική τους επάρκεια και η στατιστική τους ακρίβεια είναι περιορισμένη. Είναι πολύ λιγότερο ακριβή από τις δημοσκοπήσεις.

Ο βασικός λόγος είναι πως δεν γίνονται έξω από το εκλογικό τμήμα αλλά έξω από το εκλογικό συγκρότημα. Κι ότι οι πολλές αρνήσεις μπερδεύουν ακόμη πιο πολύ την κατάσταση. Δεν υπάρχει κοντολογίς πολλή επιστήμη, ούτε καν στατιστική στα exit polls. Η επιτυχία τους εξαρτάται από την χωρική ομοιογένεια της ψήφου.

Έως το 2000 τα exit polls είχαν τέτοια ακρίβεια προβλέψεων που κυκλοφορούσε το ανέκδοτο πως αν τα αποτελέσματα δεν ήταν ίδια με τα exit polls το πρόβλημα ήταν στα αποτελέσματα.

Η Ν.Δ. πανηγύρισε τη νίκη της στους δρόμους πάνω από μια ώρα στις εκλογές του 2000. Φευ ήταν μόνο δημοσκοπική. Σκιές άρχισαν να πέφτουν στην αξιοπιστία των exit polls που με την εξαίρεση του Σ. Φαναρά την έδιναν νικήτρια. Το αποτέλεσμα, όμως, υπέρ του ΠΑΣΟΚ ήταν τόσο οριακό, ώστε η αστοχία αποδόθηκε σε αυτό και ξεχάστηκε γρήγορα.

Παρέμεινε μια εικόνα. Πολιτικοί να επιχειρηματολογούν, να ερμηνεύουν και να νοηματοδοτούν ένα αποτέλεσμα που τελικά δεν υπήρξε. Κάτι σαν εκδοχή ταινίας επιστημονικής φαντασίας όπου τα ταξίδια στο χρόνο αλλάζουν τη ροή των γεγονότων.

Από το 2007 και μετά, το αργότερο στις 11μ.μ. η εταιρεία συλλογής εκλογικών αποτελεσμάτων κάνει μεθοδολογικά έγκυρες και αξιόπιστες προβλέψεις.

Την Κυριακή 18 Μαΐου στις 9:30 μ.μ. (Δημοτικές και Νομαρχιακές εκλογές) όλοι γνώριζαν πως τα αποτελέσματα στην περιφέρεια Αττικής δεν ήταν ίδια με του exit poll.

Στο δίωρο όμως -7-9:00- κι άλλοι πολιτικοί εκτέθηκαν, οι μεν να εξηγούν γιατί ο λαός είχε δίκιο και οι δε να ψάχνουν επιχειρήματα άμυνας στην αυτονόητη ήττα. Στις 10 πάλι ο λαός είχε δίκιο, αλλά ανάποδα. Οι ρόλοι που αντιστράφηκαν τραυματίζουν κι άλλο, ένα πολιτικό προσωπικό που δεν διαθέτει και μεγάλες αντοχές εκτίμησης.

Τι τα θέλουμε τα exit polls πια; Σε δυο ώρες, άντε μέχρι να δεις μια ταινία ή έστω μια πολιτική κουβέντα με την αγωνία να συγκινεί και την επιφυλακτικότητα να δεσμεύει, θα βγει το αποτέλεσμα. Το νέο σύστημα της Ηλεκτρονικής εποχής με τα κινητά τηλέφωνα και την άμεση ενημέρωση σε σημεία κλειδί της επικράτειας το επιτρέπει αυτό. Και θα ανοίξει εκ του ασφαλούς η συζήτηση.

Μήπως έκλεισαν τον κύκλο τους μαζί με τόσα άλλα της μεταπολιτευτικής περιόδου;

Μεταξύ άλλων, κάνουν πια κακό και στις εταιρείες δημοσκοπήσεων, τις δυσφημούν χωρίς λόγο.

Οι δημοσκοπήσεις, που επιτέλους, όπως σε ολόκληρη την Ευρώπη επετράπησαν έως την παραμονή των εκλογών, ενημερώνουν και ξεδιπλώνουν με εγκυρότητα τις τάσεις της κοινής γνώμης σε όλη τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου. Θα ήταν βέβαια χρήσιμο οι σοβαρές εταιρείες, μέλη του ΣΕΔΕΑ, να υπερασπίσουν τη φήμη τους ξεχωρίζοντας από διάφορα ευκαιριακά και ύποπτα κατασκευάσματα ανύπαρκτων εταιρειών, που δίνουν απίθανα αποτελέσματα σε διάφορα, αντίστοιχης εγκυρότητας, μέσα. Μια δήλωση ότι η εταιρεία που βγάζει τα απίθανα δεν είναι μέλος του ΣΕΔΕΑ αρκεί σαν σφραγίδα ποιότητας, για τους πολίτες αλλά και τις εταιρείες.

Αυτή η ενημέρωση επαρκεί μέχρι να ψηφίσουμε.

Οι πιο απίθανες θεωρίες ή βρόμικες εικασίες για άτομα και εταιρείες ακούγονται άκριτα για να δικαιολογήσουν την αστοχία προβλέψεων των exit polls.

Κι ο «προφήτης Ηλίας», σύμβολο κι αυτός μιας άλλης εποχής, αδίκως λοιδορείται. Κυρίως όμως, αυτό το συστημικό ανέκδοτο των exit polls είναι σε αναντιστοιχία με το κλίμα των καιρών. Βγαίνουν τα exit pollς όλοι αρχίζουν να μιλούν κι όλοι στο πίσω μέρος του μυαλού τρέμουν γι αυτά που λένε. Η προσποίηση δεν είναι της μόδας. Το πολιτικό ενδιαφέρον σήμερα δεν είναι λιγότερο, αλλά σοβαρότερο. Και πολλοί αντιλαμβάνονται πως τη δημοκρατία και τους εκπροσώπους της καλό είναι να τους προστατεύουμε.

Όμως, όταν άλλα λένε στις 8 κι άλλα στις 10 τι να σου κάνει κι ο τηλεθεατής, που είναι και πολίτης;

Δεν έχει νόημα να ψάξει κανείς γιατί έπεσαν έξω τα exit polls. Από σοβαροφάνεια και άγνοια το ζητά ο κάθε Μιχελάκης. Θα μπορούσε εξίσου καλά να απορεί γιατί έπεσαν μέσα. Στο ίδιο άτοπο μοτίβο τού απαντούν και οι εταιρείες, πως αφού τα exit polls γίνονται παντού τι τον κόφτει εκείνον.

Μπορούμε κάλλιστα να ζήσουμε χωρίς όλα αυτά τα περιττά. Όταν και εφόσον χρειαστούμε exit polls στο μέλλον, γιατί ενδέχεται, κανείς δεν θα έχει ξεχάσει πώς γίνονται.

CoffeeSpots.gr
Ιστοσελίδα | Περιοδικό | Ραδιόφωνο
Ομορφότερο | Γρηγορότερο | Μεγαλύτερο

Πηγή: protagon.gr